Onderzoekssamenwerking tussen onderwijspraktijk, wetenschap en beleid

De schooldirecteur sluit de teamvergadering. Lang heeft hij met zijn docenten gepraat over de afstroom in de onderbouw en gegevens uit het volgsysteem bestudeerd. De afstroom is nog steeds hoog. Maar samen krijgen ze niet precies de vinger erachter waar het door komt en waar ze de oplossing moeten zoeken. Uit onderzoek blijkt dat motivatie een rol speelt, maar dat ook de advisering van de basisscholen van belang is. Details over dit onderzoek, het waarom en het hoe hebben ze echter niet. Geldt dit ook voor hun school? Terug op zijn kamer ziet hij de rapporten van de onderwijsinspectie op tafel liggen. Die bevestigen het beeld dat de afstroom hoog is. De inspecteur dringt aan op een oplossing. De schooldirecteur wil toch echt gaan snappen wat deze afstroom drijft en wat hij eraan kan doen. Samenwerking met onderzoekers en beleidsmakers ligt voor de hand, maar kan dat?

In het onderwijs werken veel partijen met eenzelfde doel – goed onderwijs – vaak binnen hun eigen kader. Ad hoc wordt voor de analyse of aanpak van specifieke vraagstukken (zoals de afstroom in bovenstaand voorbeeld) samenwerking met andere partijen gezocht. Een duurzame integrale aanpak van bepaalde problematiek ontbreekt vaak. De samenwerking tussen verschillende partijen, bijvoorbeeld tussen beleidsmakers, onderwijsprofessionals en onderzoekers is niet vanzelfsprekend. Het gaat vaak om gescheiden werelden, met elk hun eigen historie, taal, doelen, belangen en omgeving. Het samenbrengen van diverse partijen kan ervoor zorgen dat expertise aangereikt wordt waar de andere partner niet over beschikt waarmee een effectiever resultaat van acties kan worden bereikt. Mits de samenwerking goed is opgezet en wordt onderhouden.

Ik werkte in een serie workshops samen met docenten en beleidsmakers en gaandeweg spraken we niet alleen over de inhoudelijke casus die we aanpakten (afstroom in het voortgezet onderwijs), maar spraken we ook vaak over die samenwerking tussen verschillende partijen. Welke condities zijn noodzakelijk voor een effectieve samenwerking? Zien de verschillende partijen dezelfde condities? We schreven hierover gezamenlijk een artikel, dat nu te lezen is in schoolmanagementtotaal.

In het kort kwamen we tot de volgende condities:

De volledige versie is in het artikel te lezen.