Mijn recente publicaties

Hieronder geef ik de vijf meest recente publicaties weer waaraan ik heb meegewerkt. Verderop op deze pagina staan links naar alle publicaties, gerubriceerd naar onderwerp.

 
2020  A randomized field experiment using self-reflection on school behavior to help students in secondary school reach their performance potential
Frontiers in psychology – Personality and Social Psychology, accepted for publication

Niet alle leerlingen in het voortgezet onderwijs presteren op het niveau dat op basis van hun aanleg of eerder aangetoonde prestaties verwacht mag worden. Onderprestatie gaat vaak samen met gedragsproblemen, een tekort aan zelfvertrouwen, een lage onderwijsmotivatie en onduidelijke toekomstverwachtingen over vervolgopleidingen of arbeidsmarktpositie. Het is echter de vraag in hoeverre er een causaal verband is tussen deze sociaal-emotionele vaardigheden en schoolprestaties en of deze vaardigheden op school getraind kunnen worden. Er zijn weinig studies die zich richten op de specifieke doelgroep van onderpresterende leerlingen. Deze studie maakt gebruik van een veldexperiment op middelbare scholen, waarbij we hebben gekeken of zelfreflectie de schoolmotivatie, schoolprestaties en zelfbeeld van leerlingen in het voortgezet onderwijs verbetert. Het experiment hebben we samen met leraren opgezet, om zo dicht mogelijk bij de schoolpraktijk te blijven. Resultaten laten zien dat het heel lastig is om deze doelgroep van leerlingen te betrekken bij een experiment gericht op verbetering van hun sociaal-emotionele vaardigheden, en dat degenen die een lage motivatie hadden bij aanvang snel stoppen met de interventie. Van de interventie zelf zien we geen effect op de schoolprestaties of schoolmotivatie, enkel zien we dat de zelfreflectie leerlingen die zichzelf bovengemiddeld verbaal vonden, daar wat genuanceerder over zijn geworden

 
2020  Wat is de invloed van dialect op schoolprestaties?
Beter Begeleiden, mei nummer.

Het spreken van een dialect op school wordt vaak vermeden, omdat het negatieve gevolgen zou hebben voor de Nederlandse taalontwikkeling en daarmee de onderwijskansen van leerlingen. Uit recent onderzoek blijkt dat deze vorm van meertaligheid toch ook een positieve invloed kan hebben. Het komt regelmatig voor dat leraren zich zorgen maken over dialectsprekende leerlingen. De aanname die hieraan ten grondslag ligt, is dat meertalige kinderen zich moeizamer ontwikkelen in het Nederlands dan hun eentalige klasgenoten. Omdat Nederlands de schooltaal is, leidt dit tot zorgen over de onderwijskansen van dialectsprekende kinderen. In deze bijdrage besteden we aandacht aan leerlingen die van huis uit Limburgs spreken. Wat weten we uit de onderwijspraktijk, ervaringen van basisschoolleraren met Limburgs in de klas? En wat weten we uit onderzoek naar de passieve woordenschat, geletterdheid en cognitieve ontwikkeling van deze leerlingen in het basisonderwijs?

 
2019  Positive social relationships with peers and teachers as moderators of the Big-Fish-Little-Pond Effect
Learning and Individual Differences, 70:21-29.

Leerlingen vormen hun zelfbeeld grotendeels in relatie tot andere leerlingen om zich heen en sociale relaties spelen daarbij een rol. Er is aanzienlijk bewijs voor het Big-Fish-Little-Pond Effect (BFLPE): leerlingen met gelijke vaardigheden hebben een lager zelfbeeld als ze zich in hoogpresterende groepen bevinden. In deze studie kijken we of sociale relaties die leerlingen op de middelbare school hebben met andere leerlingen en met hun leraren dit BFLPE kunnen verkleinen. We vinden geen effect voor de relatie die leerlingen met andere leerlingen hebben, maar wel voor de relatie met leraren. Voor leerlingen die aangeven een goede relatie met hun leraar te hebben, is het BFLPE kleiner dan voor leerlingen die een gemiddelde of slechte relatie met hun leraar hebben. De studie draagt bij aan het inzicht dat sociale relaties op school een belangrijke rol spelen voor de ontwikkeling van het zelfbeeld van leerlingen. Om de mechanismen erachter te snappen is meer onderzoek nodig.

 
2018  Sociale ongelijkheid in het onderwijs is hardnekkig
Economisch Statistische Berichten, vol 103(4768), pp. 540-543, 2018.

Het verschil in onderwijskansen van leerlingen is groot en is de laatste decennia constant gebleven. Deze verschillen blijken al jong te ontstaan en zijn hardnekkiger dan uit de toetscijfers naar voren komt. In de afgelopen vijftig jaar is er veel beleidsmatige aandacht geweest voor onderwijsachterstanden en is geprobeerd om deze verschillen te verkleinen. Toch is er nog steeds sprake van een groot verschil in onderwijskansen tussen de kinderen van hoog- en van laagopgeleide ouders. Vandaar dat de aandacht hiervoor de afgelopen jaren weer is toegenomen. De nadruk in de discussie ligt vaak op de verschillen in schoolprestaties in groep 8 en de overgang naar de middelbare school. In dit artikel bekijken we de verschillen in onderwijskansen vanuit een aantal invalshoeken. We zetten vijf observaties op een rij.

 
2017  Samen onderzoeken en leren: onderzoekssamenwerking tussen onderwijspraktijk, wetenschap en beleid
SchoolManagement totaal, September 2017, pp28-31.

Goed onderwijs is een zaak waar veel instanties aan werken, ieder vanuit het eigen werkveld. Voor de analyse of aanpak van specifieke vraagstukken wordt ad hoc samenwerking met andere partijen gezocht. Een duurzame integrale samenwerking tussen verschillende partijen – bijvoorbeeld tussen beleidsmakers, onderwijsprofessionals en onderzoekers – ontbreekt vaak en is niet vanzelfsprekend. Het gaat vaak om gescheiden werelden, met elk hun eigen historie, taal, doelen, belangen en omgeving. Het goed organiseren en onderhouden van die samenwerking kan zorgen voor een uitwisseling van expertise en een effectiever resultaat van acties. Belangrijk daarbij is dat betrokkenen daarbij succes daarvan ervaren. In dit artikel zetten we naar aanleiding van een praktijkvoorbeeld van samenwerking tussen onderzoekers, docenten en beleidsmakers, uiteen hoe een mogelijk model voor duurzame samenwerking eruit kan zien. Welke condities zijn noodzakelijk voor een effectieve samenwerking? Zien de verschillende partijen dezelfde condities?

Alle publicaties